सरस्वती चालीसा का पाठ मनुष्य को बुद्धिमान, प्रज्ञावान बनाता है । बसंत पंचमी के दिन ज्ञान की देवी मां सरस्वती की आराधना विशेष रुप से की जाती है ।
Saraswati Chalisha Lyrics in Hindi
सरस्वती चालीसा हिंदी में
॥ दोहा ॥
जनक जननि पद्मरज,
निज मस्तक पर धरि ।
बन्दौं मातु सरस्वती,
बुद्धि बल दे दातारि ॥
पूर्ण जगत में व्याप्त तव,
महिमा अमित अनंतु ।
दुष्जनों के पाप को,
मातु तु ही अब हन्तु ॥
॥ चालीसा ॥
जय श्री सकल बुद्धि बलरासी ।
जय सर्वज्ञ अमर अविनाशी ॥
जय जय जय वीणाकर धारी ।
करती सदा सुहंस सवारी ॥
रूप चतुर्भुज धारी माता ।
सकल विश्व अन्दर विख्याता ॥
जग में पाप बुद्धि जब होती ।
तब ही धर्म की फीकी ज्योति ॥
तब ही मातु का निज अवतारी ।
पाप हीन करती महतारी ॥
वाल्मीकिजी थे हत्यारा ।
तव प्रसाद जानै संसारा ॥
रामचरित जो रचे बनाई ।
आदि कवि की पदवी पाई ॥
कालिदास जो भये विख्याता ।
तेरी कृपा दृष्टि से माता ॥
तुलसी सूर आदि विद्वाना ।
भये और जो ज्ञानी नाना ॥
तिन्ह न और रहेउ अवलम्बा ।
केव कृपा आपकी अम्बा ॥
करहु कृपा सोइ मातु भवानी ।
दुखित दीन निज दासहि जानी ॥
पुत्र करहिं अपराध बहूता ।
तेहि न धरई चित माता ॥
राखु लाज जननि अब मेरी ।
विनय करउं भांति बहु तेरी ॥
मैं अनाथ तेरी अवलंबा ।
कृपा करउ जय जय जगदंबा ॥
मधुकैटभ जो अति बलवाना ।
बाहुयुद्ध विष्णु से ठाना ॥
समर हजार पाँच में घोरा ।
फिर भी मुख उनसे नहीं मोरा ॥
मातु सहाय कीन्ह तेहि काला ।
बुद्धि विपरीत भई खलहाला ॥
तेहि ते मृत्यु भई खल केरी ।
पुरवहु मातु मनोरथ मेरी ॥
चंड मुण्ड जो थे विख्याता ।
क्षण महु संहारे उन माता ॥
रक्त बीज से समरथ पापी ।
सुरमुनि हदय धरा सब काँपी ॥
काटेउ सिर जिमि कदली खम्बा ।
बारबार बिन वउं जगदंबा ॥
जगप्रसिद्ध जो शुंभनिशुंभा ।
क्षण में बाँधे ताहि तू अम्बा ॥
भरतमातु बुद्धि फेरेऊ जाई ।
रामचन्द्र बनवास कराई ॥
एहिविधि रावण वध तू कीन्हा ।
सुर नरमुनि सबको सुख दीन्हा ॥
को समरथ तव यश गुन गाना ।
निगम अनादि अनंत बखाना ॥
विष्णु रुद्र जस कहिन मारी ।
जिनकी हो तुम रक्षाकारी ॥
रक्त दन्तिका और शताक्षी ।
नाम अपार है दानव भक्षी ॥
दुर्गम काज धरा पर कीन्हा ।
दुर्गा नाम सकल जग लीन्हा ॥
दुर्ग आदि हरनी तू माता ।
कृपा करहु जब जब सुखदाता ॥
नृप कोपित को मारन चाहे ।
कानन में घेरे मृग नाहे ॥
सागर मध्य पोत के भंजे ।
अति तूफान नहिं कोऊ संगे ॥
भूत प्रेत बाधा या दुःख में ।
हो दरिद्र अथवा संकट में ॥
नाम जपे मंगल सब होई ।
संशय इसमें करई न कोई ॥
पुत्रहीन जो आतुर भाई ।
सबै छांड़ि पूजें एहि भाई ॥
करै पाठ नित यह चालीसा ।
होय पुत्र सुन्दर गुण ईशा ॥
धूपादिक नैवेद्य चढ़ावै ।
संकट रहित अवश्य हो जावै ॥
भक्ति मातु की करैं हमेशा ।
निकट न आवै ताहि कलेशा ॥
बंदी पाठ करें सत बारा ।
बंदी पाश दूर हो सारा ॥
रामसागर बाँधि हेतु भवानी ।
कीजै कृपा दास निज जानी ॥
॥ दोहा ॥
मातु सूर्य कान्ति तव,
अन्धकार मम रूप ।
डूबन से रक्षा करहु,
परूँ न मैं भव कूप ॥
बलबुद्धि विद्या देहु मोहि,
सुनहु सरस्वती मातु ।
राम सागर अधम को,
आश्रय तू ही देदातु ॥
Saraswati chalisa Lyrics in English
॥ doha ॥
janak jananee padmaraj,
nijamastak par dhaari ।
bandon maatu sarasvatee,
buddhi bal deda taaree ॥
poornabajagat mein vyaaptatav,
mahima amit anantu ।
raamasaagar ke paap ko,
maatu tuhee ab hantu ॥
॥ chaupaee ॥
jay shree sakal buddhibalaraasee ।
jay sarvagy amar avinaashee ॥
jay jay jay veenaakaradhaaree ।
karatee sada suhans savaaree ॥
roop chaturbhuj dhaareemaata ।
sakal vishvantar vikhyaata ॥
jag mein paap buddhi jab hotee ।
tab hee dharm kee pheekee jyoti ॥
tab hee maatu ka nij avataaree ।
paap heen karatee mahataaree ॥
vaalmeeki jee the hatyaara ।
tav prasaad jaanai sansaara ॥
raamacharit jee jo rache banaee ।
aadikavi ki padavee paee ॥
kaalidaas jo bhaye vikhyaata ।
teree krpaadrshti se maata ॥
tulasee sur aadi vidvaana ।
bhaye aur jo gyaanee naana ॥
tinhan aur raheu avalamba ।
keval krpa aapakee amba ॥
karahu krpa soee maatu bhavaanee ।
dukhit deen nij daasahi jaanee ॥
putr karahin aparaadh bahuta ।
tahin dharaee chitamaata ॥
raakhu laaj jananee ab meree ।
vinay karaoon bhaanti bahuteree ॥
main anaath teree avalamba ।
krpa karaoo jay jay jagadamba ॥
madhukaitabh jo ati avalamba ।
baahoo yuddh vishnu se thaana ॥
samar hajaar paanch mein ghora ।
phir bhi mukh un se nahin mora ॥
maatu sahaay keenhatehi kaala ।
buddhi vipareet bhee khalahaala ॥
tehite mrtyu bhee khaal keree ।
puravahu maatu manorath meree ॥
chandamund jo the vikhyaata ।
kshan mahu sanhaare un maata ॥
raktabeej se samarath paapee ।
suramuni hrday dhara sab kaanpee ॥
kaateu sir jimi kadlikhamba ।
baar baar binavoon jagadamba ॥
jag prasiddh jo shubh nishumbha ।
kshan mein baandhe taahi to amba ॥
bharat maatu buddhi phere oojaee ।
raamachandr banavaas karaee ॥
ehi vidhi raavan vadh too keenha ।
suranaramuni sab ko sukh deenha ॥
ko samarath tav yash gunagaana ।
nigam anaadi anant bakhaana ॥
vishnu rudraj sakaheen maaree ।
jinakee ho tum raksha kaaree ॥
raktadantika aur shataakshee ।
naam apaar hai daanav bhakshee ॥
durgam kaaj dhara par keenha ।
durga naam sakal jag leenha ॥
durg aadi haranee too maata ।
krpa karahu jab jab sukhadaata ॥
nrp ko pit ko maaran chaahe ।
kaanan mein ghere mrganaahe ॥
saagar madhy pot ke bhanje ।
ati toofaan nahin kooo sange ॥
bhootapret baadha ya duhkh mein ।
ho daridr athava sankat mein ॥
naam jape mangal sab hoee ।
sanshay isamen karee na koee ॥
putraheen jo aatur bhaee ।
sabai chhaandi poojen ehi bhaee ॥
karai paath nit yah chaaleesa ।
hoy putr sundaraguneesha ॥
Dhoopa dik naivedy chadhaavai ।
sankat rahit avashy ho jaavai ॥
bhakti maatu kee karain hamesha ।
nikat na aavai taahi kalesha ॥
bandee paath karen satabaara ।
bandee paash door ho saara ॥
raam saagar baandhi hetu bhavaanee ।
keejai krpa daas nij jaanee ॥
॥ doha ॥
maatusooryakaantitav,
andhakaaramamaroop ।
dooban se raksha karahu,
paroon na main bhavakoop ॥
bal budhi vidya dehu mohi,
sunahu sarasvatee maatu ।
raamasaagar adhamako,
aashray toohee dadaatu ॥
धन्यवाद !
Follow Me On:-
इन्हें भी पढ़े !
